Waarom je als reiziger niet met ebola besmet raakt

De uitbraak van ebola in 3 landen in West-Afrika krijgt veel media-aandacht, en dat is misschien maar goed ook, want het is de grootste epidemie van deze ziekte in de geschiedenis. En het kan zeer dodelijk zijn als je de ziekte oploopt; tot 60 procent van de mensen die tijdens deze uitbraak zijn besmet, is overleden.

Sinds de epidemie afgelopen december begon in een afgelegen gebied in Guinee en zich vervolgens verspreidde naar Liberia en Sierra Leone, zijn er 1.201 gevallen met 672 geregistreerde sterfgevallen.

Deze virale infectie is niet gemakkelijk op te lopen. . . tenzij je in nauw persoonlijk contact komt met iemand die de infectie heeft. Nauw persoonlijk contact betekent iemand verzorgen die ziek is en in contact komen met zijn of haar lichaamsvloeistoffen (speeksel, braaksel, bloed, enz.). Tenzij je terugkeert naar een dorp om voor een ziek familielid te zorgen of als reactie op zijn of haar overlijden, voldoe je niet aan deze criteria.

Aan de andere kant, als je een gezondheidswerker bent die niet volledig bedekt is van top tot teen tijdens het verzorgen van ebolapatiënten, loop je een hoog risico, en er zijn tijdens deze uitbraak al heel wat artsen en verpleegkundigen gestorven door een gebrek aan beschermende kleding.

Nauw persoonlijk contact betekent ook het volgen van culturele tradities voor het voorbereiden van een overleden slachtoffer voor de begrafenis zonder adequate bescherming. De overledene kan dit virus bijvoorbeeld overbrengen tijdens het wassen en manipuleren van het lichaam.

In principe zou deze ziekte dus gemakkelijk onder controle te krijgen moeten zijn met eenvoudige volksgezondheidsmaatregelen. Vind de mensen die besmet zijn zo snel mogelijk voordat ze iemand anders besmetten, breng ze naar het ziekenhuis voor behandeling, zorg voor beschermende kleding voor de gezondheidswerkers, vind alle contacten en zet ze in quarantaine en omzeil de traditionele culturele begrafenispraktijken door de overledenen onmiddellijk te begraven. Wat is het probleem?

De uitdagingen zijn niet medisch, maar eerder sociaal, cultureel en institutioneel. Lokale gezondheidszorgfaciliteiten in de getroffen landen hebben bijvoorbeeld vaak een gebrek aan beschermende uitrusting en isolatiecapaciteit. Het kunnen plaatsen worden waar het virus zich verspreidt.

De mensen hebben vaak geen modern begrip van besmettelijke ziekten en een zieke kan ineffectieve zorg zoeken bij traditionele genezers en niet geïsoleerd raken. Totdat de persoon als laatste redmiddel naar het ziekenhuis gaat als hij erg ziek is, besmet hij uiteindelijk veel van zijn directe familieleden die voor hem zorgen. Als de zieke naar het ziekenhuis gaat en artsen en verpleegkundigen ziet in volledige beschermende kleding met brillen en maskers, kan dat erg beangstigend zijn.

Geruchten over de ziekte, bijvoorbeeld dat westerlingen en vreemden de ziekte hebben binnengebracht, komen veel voor en weerhouden zieke mensen er vaak van om hulp te zoeken. Omdat veel mensen arm en ongeletterd zijn, is het niet gemakkelijk om uit te leggen hoe je dit virus krijgt en dat je ingesleten begrafenispraktijken en misplaatste overtuigingen moet veranderen.

Het is dus niet moeilijk om te zien hoe je als reiziger, met een paar elementaire voorzorgsmaatregelen, deze ziekte niet kunt krijgen. Het is een zeldzame ziekte die in de afgelopen 40 jaar in totaal aan ongeveer 2000 mensen het leven heeft gekost. Dat is een stuk minder dan de miljoenen doden door malaria, cholera, mazelen, diarree, HIV, griep en vele andere "minder exotische" infectieziekten in West-Afrika.

Slotwoord: jij, de gemiddelde reiziger naar Guinee, Sierra Leone of Liberia, hoeft je geen zorgen te maken over ebola. Er zijn veel meer algemene risico's waar je rekening mee moet houden en preventieve maatregelen moet nemen om ze te vermijden.