
De bilaterale spanningen tussen Servië en Kosovo namen toe als gevolg van een reeks protesten van etnische Serviërs in Noord-Kosovo. De spanningen hadden een nieuw front kunnen openen en het conflict op de Balkan opnieuw kunnen aanwakkeren. De etnische Serviërs blokkeerden dagenlang de wegen met zware voertuigen en vrachtwagens. Er waren verschillende meldingen van gewapende bendes die op de politie schoten en granaten gebruikten om troepen op verschillende locaties aan te vallen. Ondanks deëscalatie-inspanningen op het terrein en het opheffen van de blokkades, geeft het totaalbeeld van de relaties tussen Kosovo en Servië aan dat de regio geopolitiek kwetsbaar is.
Golven van protest:
Op 22 december demonstreerden honderden Serviërs onder leiding van de partij Servische Lijst in Rudare en stelden drie eisen om een einde te maken aan de impasse:
- vrijlating van gearresteerde medeserviërs,
- terugtrekking van speciale eenheden van de Kosovaarse politie
- intrekking van geheime lijsten voor het arresteren en vermoorden van Serviërs.
Vervolgens beval een rechtbank op 25 december zijn huisarrest tot 9 januari in plaats van detentie. Op 29 december beloofde de Servische president dat alle barrières en wegversperringen zouden worden verwijderd. Met de tussenkomst van de Kosovo Force (KFOR), een door de NAVO geleide internationale vredesmacht, werd de laatste barricade op 5 januari 2023 ontmanteld.
In november 2022 hielden Serviërs een burgerlijke ongehoorzaamheid als protest tegen het nummerplatenbeleid van de regering. De Kosovaarse autoriteiten wilden dat de etnische Servische minderheid hun Servische kentekenplaten zou inleveren. Om hiertegen te protesteren, namen honderden Serviërs die werkzaam waren bij verschillende overheidsdepartementen, rechtbanken, de wetgevende macht en de politie ontslag. en masse. Op 5 november kondigde Goran Rakic, minister van Gemeenschappen en Terugkeer, ook zijn ontslag aan. Pristina voerde aan dat de door Servië uitgegeven kentekenplaten van voor de onafhankelijkheid niet langer geldig zouden zijn.
Later in de maand namen de spanningen af door bemiddeling van de internationale gemeenschap.. Dit werd gezien als een overwinning door de etnische Serviërs, die ook streven naar meer autonomie.
De gespannen relaties
Sinds Kosovo zich in 2008 onafhankelijk verklaarde van Servië zijn er spanningen geweest tussen Belgrado en Pristina. Kosovo is een door land ingesloten natie met 1,8 miljoen inwoners, waarvan 92% etnische Albanezen zijn en de rest 8% Serviërs.
Kosovo is erkend als onafhankelijke soevereine staat en is lid van veel internationale organen. Servië daarentegen beschouwt Kosovo als deel van zijn nationale grondgebied en de Serviërs die in het noorden wonen, blijven trouw aan Belgrado en verwerpen het gezag van Pristina.
Bondgenoten van Servië zoals Rusland en China erkennen Kosovo niet als een onafhankelijke entiteit en het lidmaatschap van Kosovo van de Verenigde Naties is geblokkeerd.
De huidige verschuiving in het landschap van de Europese veiligheid brengt deze kwestie op de voorgrond. Sommige analisten in strategische kringen geloven dat het bilaterale conflict een potentieel anti-NAVO-front voor Rusland kan zijn. Sinds 1999, toen de NAVO ingreep om een einde te maken aan de oorlog die meer dan 13.000 mensen het leven kostte, zijn ongeveer 4.000 NAVO-vredeshandhavers in Kosovo gestationeerd gebleven.
Een uitgebreide normalisatie van de betrekkingen tussen beide staten is een verplichte voorwaarde om lid te worden van het EU-blok. Dit besef kan Belgrado en Pristina ertoe aanzetten om in de komende dagen een andere overeenkomst te ondertekenen, maar de erkenning van de staat blijft een twistpunt.
Op dit moment raden veel landen af om naar de gemeenten Zvecan, Zubin Potok, Leposavic en het noordelijke deel van de stad Mitrovica te reizen vanwege de recente protesten.
Overweeg een Lidmaatschap Sitata om op de hoogte te blijven van de situatie.
Referenties: