Totaal aantal gevallen van ebola 3000+, 1500+ doden: is dit het hele verhaal?

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) vreest dat de omvang van de uitbraken van het ebolavirus (Ebola) in Guinee, Liberia, Nigeria en Sierra Leone onderschat door de officiële statistieken. Hoe kan dit?

Gezondheidsautoriteiten geloven nu dat er veel meer gevallen van de ziekte zijn dan voorheen werd gedacht. Er zijn verschillende redenen waarom de huidige officiële schattingen geen juist beeld van de situatie geven.

Angst

Veel mensen in deze landen zijn bang voor het ziekenhuis en geloven dat verzorging in een isolatieafdeling zal leiden tot verdere besmetting en een zekere dood. Als gevolg daarvan kunnen mensen ronduit ontkennen dat zij of hun dierbaren ebola hebben. Sommige mensen zijn ook niet geneigd een vermoeden van ebola te melden vanwege het stigma en de sociale afwijzing waarmee de diagnose ebola gepaard gaat.

Desinformatie

Omdat er geen behandeling is, denken veel families dat hun zieke dierbaren vrijwel zeker zullen sterven, ook al is er ruwweg een kans van 50-60% op overleven. Zij zijn dus geneigd hun besmette dierbaren thuis te verbergen in de overtuiging dat zij daar comfortabeler zullen sterven dan in een ziekenhuis.

Veel mensen in plattelandsdorpen ontdoen zich van lijken zonder de gezondheidsdiensten op de hoogte te stellen of onderzoek te doen naar de sterfgevallen. Zij hebben een aangeboren wantrouwen tegen de gezondheidsautoriteiten, die het lijk bij de familie weghalen om het te cremeren of op een veilige manier te begraven. Dit staat haaks op de plaatselijke culturele begrafenispraktijken. In sommige gevallen zijn epidemiologen naar dorpen gereisd en hebben zij het aantal verse graven geteld als ruwe indicator van vermoedelijke gevallen.

Verdere complicaties

De uitbraak verspreidt zich zeer snel en de internationale steun voor personeel, voorraden en apparatuur kan dit niet bijhouden. Medisch personeel dat nauw moet samenwerken met ebolapatiënten is ook bang om zelf de ziekte op te lopen en velen zijn gevlucht. Er is niet genoeg personeel om de contacten van ebolapatiënten te volgen om de uitbraak op te sporen. De WHO schat dat 10 procent van de contacten van een ebolapatiënt symptomen van ebola zal ontwikkelen. Veel van deze contacten kunnen niet worden onderzocht door gebrek aan personeel.

Ziekenhuizen en andere gezondheidszorgfaciliteiten worden overspoeld met ebolapatiënten en veel algemene klinieken zijn gesloten. In sommige gebieden, met name Monrovia, zijn vrijwel alle gezondheidsdiensten gesloten. Dit gebrek aan toegang tot routinegezondheidszorg leidt tot nog meer angst.

In Liberia worden pas geopende behandelingsfaciliteiten onmiddellijk gevuld met nieuwe ebolapatiënten, hetgeen erop wijst dat er veel patiënten in de gemeenschap zijn die niet door het huidige surveillancesysteem worden geïdentificeerd. In Monrovia, de hoofdstad van Liberia, bijvoorbeeld, werd in de week van 15 augustus 2014 een ebolabehandelingscentrum met 20 bedden geopend en onmiddellijk overspoeld met meer dan 70 patiënten.

Er zijn ook gebieden die bekend staan als "schaduwzones", waar gevallen en sterfgevallen van ebola worden vermoed maar niet adequaat kunnen worden geteld of onderzocht wegens wantrouwen jegens gezondheidsambtenaren of een gebrek aan adequaat vervoer en personeel.

De intense angst binnen de gemeenschap en de slechte toegang tot de gezondheidszorg dragen ook bij tot plunderingen en mobbing-incidenten, hetgeen leidt tot zowel verdere verspreiding van de ziekte als verdere complicaties voor het toezicht op de verdachte gevallen. Zo werd in de township West Point in Liberia een tijdelijke opvangfaciliteit speciaal voor ebolapatiënten ingericht. Veel leden van de lokale gemeenschap geloofden echter dat deze faciliteit eigenlijk een kliniek voor algemene gezondheidszorg was. Geruchten verspreidden zich door nabijgelegen gemeenschappen die weinig tot geen toegang hebben tot gezondheidszorg. Families uit deze andere gemeenschappen brachten geliefden met verschillende ziekten naar de faciliteit, waar zij in contact kwamen met vermoedelijke ebolapatiënten. De West Point gemeenschap nam de aanwezigheid van patiënten die niet uit de West Point township kwamen kwalijk, wat leidde tot rellen, plunderingen en de verspreiding van mogelijk besmette materialen.

Hoe erg is het?

De volledige omvang van de uitbraak is nog onbekend, maar epidemiologen van de WHO werken samen met Artsen zonder Grenzen en het Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention om manieren te vinden om nauwkeurigere schattingen van het aantal ebola-gevallen te maken. Sommige autoriteiten schatten dat de epidemie niet onder controle worden gebracht voordat het aantal patiënten 20.000 mensen in het komende jaar.

Volg en like ons: