Somali

Zalecane szczepienia dla Somali

Dla większości podróżników

Szczepionka przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu A

W tym kraju istnieje znaczne ryzyko narażenia na wirusowe zapalenie wątroby typu A, dlatego zaleca się szczepienie.

Szczepionka przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B

W tym kraju istnieje znaczne ryzyko zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B, dlatego zaleca się szczepienie.

Dla niektórych podróżników

Szczepionka cholery

Brytyjski NaTHNaC zaleca doustną szczepionkę przeciwko cholerze niektórym podróżnym, których działalność lub historia medyczna narażają ich na zwiększone ryzyko, podróżując do obszarów aktywnego przenoszenia cholery. Te czynniki ryzyka obejmują: pracowników pomocy; osoby udające się na obszary epidemii cholery, które mają ograniczony dostęp do wody pitnej i opieki medycznej; podróżnych, dla których szczepienie byłoby potencjalnie korzystne, np. przewlekłe schorzenia. Amerykańskie CDC zaleca szczepionkę przeciwko cholerze podróżnym w wieku 18-64 lat, którzy planują podróż do obszarów aktywnego przenoszenia cholery. CDC zauważa, że większość podróżnych nie podróżuje do obszarów aktywnego przenoszenia cholery i że bezpieczne praktyki w zakresie jedzenia i wody mogą zapobiec wielu zakażeniom cholerą.

Szczepionka przeciw odrze, śwince, różyczce (MMR)

Wszystkim podróżującym w wieku powyżej 6 miesięcy zaleca się podanie dawki szczepionki przeciwko odrze, śwince i różyczce (MMR).

Szczepionka przeciw polio

Podróżni, którzy zamierzają odwiedzić ten kraj na 4 tygodnie lub dłużej, mogą być zobowiązani do przedstawienia dowodu szczepienia przeciwko polio przeprowadzonego od 4 tygodni do 12 miesięcy przed przyjazdem do kraju. Nieprzedstawienie tej dokumentacji może skutkować koniecznością zaszczepienia w portach wejściowych. Szczepienia dziecięce, w tym polio, powinny być aktualne przed podróżą.

Szczepionka przeciw durowi brzusznemu

Istnieje ryzyko narażenia na dur brzuszny w tym kraju poprzez spożywanie niebezpiecznej żywności i wody. Ponieważ narażenie na niebezpieczne źródła w tym kraju jest zmienne, szczepienie przeciwko durowi brzusznemu jest ogólnie zalecane, zwłaszcza podczas odwiedzania mniejszych miast lub obszarów wiejskich, gdzie źródła żywności i wody mogą być skażone.

Szczepionka przeciw wściekliźnie

Szczepienie przeciwko wściekliźnie jest zalecane dla osób podróżujących na świeżym powietrzu, które mogą mieć bezpośredni kontakt z wściekłymi psami, nietoperzami i innymi ssakami. Osoby z ryzykiem zawodowym oraz długoterminowi podróżujący i ekspatrianci są bardziej narażeni i powinni zostać zaszczepieni.

Szczepionka przeciw żółtej febrze

**Generalnie nie zaleca się szczepień w przypadku podróży do następujących regionów: Bakool, Banaadir, Bay, Gado, Galgadud, Hiran, Lower Juba, Middle Juba, Lower Shabelle i Middle Shabelle. Można rozważyć szczepienie niewielkiej grupy podróżnych (w wieku od 9 miesięcy do mniej niż 60 lat) udających się do niektórych obszarów, u których ryzyko jest zwiększone ze względu na długotrwałe podróże lub duże narażenie na ukąszenia komarów. Nie zaleca się szczepienia w przypadku wszystkich innych obszarów niewymienionych powyżej.**

Zalecane leki dla Somali

Dla niektórych podróżników

Leki przeciwmalaryczne

Odporność na chlorochinę jest powszechna. Zalecanym lekiem przeciwmalarycznym jest meflochina, doksycyklina lub atowakwon/proguanil.

Choroby, o których należy pamiętać w przypadku Somali

Dla większości podróżników

Wirusowe Zapalenie Wątroby typu A

W Somalii istnieje znaczne ryzyko narażenia wirusa zapalenia wątroby typu A przez skażoną żywność lub wodę.

Gorączka Chikungunya

W tym kraju może wystąpić gorączka Chikungunya.

Cholera

W Somalii dochodzi do wybuchów cholery. Ryzyko dla podróżnych jest niskie, chyba że mieszkasz lub pracujesz w złych warunkach sanitarnych, pijąc nieoczyszczoną wodę lub jedząc źle ugotowane lub surowe owoce morza w tym kraju.

Zapalenie wątroby typu B

W Somalii istnieje znaczne ryzyko zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu B.

Gorączka Denga

Mogą wystąpić ogniska gorączki denga.

Dla niektórych podróżników

Krymsko-kongijska gorączka krwotoczna

W tym kraju istnieje ryzyko wystąpienia krymsko-kongijskiej gorączki krwotocznej.

Odra

W tym kraju istnieje ryzyko zachorowania na odrę, zwłaszcza u niemowląt w wieku od 6 do 11 miesięcy.

Żółta gorączka

W niektórych obszarach Somalii ryzyko przeniesienia żółtej febry jest niskie.

Schistosomatoza

W tym kraju występuje schistosomatoza. Dobrze chlorowane baseny i kontakt ze słoną wodą w oceanach lub morzach nie narażają podróżnych na schistosomatozę.

Wirus Hanty

W tym kraju istnieje ryzyko zarażenia się hantawirusem poprzez spożycie żywności i wody skażonej przez zakażonego gryzonia lub poprzez ukąszenia gryzoni.

Leiszmanioza

W tym kraju istnieje ryzyko zarażenia się leiszmaniozą w wyniku ukąszeń much piaskowych, szczególnie w okresie od zmierzchu do świtu. Większe ryzyko stanowią turyści przygodowi, sportowcy na świeżym powietrzu lub pracownicy pomocy humanitarnej.

Afrykańska gorączka po ukąszeniach kleszczy

Choroba ta może wystąpić w tym kraju. Kleszcze wywołujące tę chorobę są zwykle najbardziej aktywne od listopada do kwietnia. Osoby podróżujące na świeżym powietrzu, takie jak biwakowanie, piesze wędrówki i polowanie na zwierzynę na terenach zalesionych, zarośniętych lub trawiastych, mogą być narażone na większe ryzyko.

Gorączka Zachodniego Nilu

Wirus przenoszony jest na zwierzęta, ptaki i ludzi przez komary. Objawy obejmują gorączkę, ból głowy, zmęczenie, bóle ciała, nudności i wysypkę skórną.

Gorączka doliny Rift (RVF)

Powszechnie rozprzestrzenia się poprzez kontakt ze zwierzętami udomowionymi zakażonymi wirusem. Należą do nich między innymi bydło, bawoły, owce, kozy i wielbłądy.

Śpiączka (Typ 1)

W tym kraju występuje afrykańska trypanosomatoza. Osoby podróżujące do obszarów miejskich nie są zagrożone.

Paraliż dziecięcy

W tym kraju wykryto wirusa polio pochodzącego ze szczepionki typu 2 (cVDPV2), który może potencjalnie rozprzestrzeniać się na całym świecie. Nieszczepieni lub niedoszczepieni podróżni są narażeni na większe ryzyko w przypadku bezpośredniego kontaktu z osobą zakażoną lub ze skażoną żywnością i wodą, zwłaszcza podczas wizyty w mniejszych miastach, wioskach lub obszarach wiejskich o złych standardach higieny.

Malaria

W Somalii istnieje wysokie ryzyko malarii.

Dur brzuszny

W Somalii osoby nieszczepione mogą zarazić się skażoną żywnością i wodą, zwłaszcza podczas odwiedzania mniejszych miast, wiosek lub obszarów wiejskich, gdzie mogą być skażone źródła żywności i wody.

Gruźlica

Gruźlica występuje w Somalii. Osoby podróżujące do tego kraju są narażone na gruźlicę, jeśli odwiedzają chorych przyjaciół lub rodzinę, pracują w służbie zdrowia lub mają bliski, długotrwały kontakt z ogółem ludności.

Wścieklizna

Wścieklizna została zgłoszona u zwierząt domowych i dzikich w Somalii. Nietoperze mogą przenosić wirusy podobne do wścieklizny. Przenoszenie wścieklizny może nastąpić po kontakcie ze śliną zarażonego zwierzęcia domowego lub nietoperza (poprzez ugryzienia lub zadrapania lub kontakt śliny z błonami śluzowymi). Ukąszenia nietoperzy są często nierozpoznawane. Ryzyko narażenia zwiększa rodzaj aktywności (np. bieganie, jazda na rowerze), wykonywany zawód (np. lekarze weterynarii) oraz osoby przebywające w tym kraju przez dłuższy czas.

Bezpieczeństwo i ochrona

Bezpieczeństwo osobiste

Somalia pozostaje jednym z najniebezpieczniejszych krajów dla podróżujących służbowo i turystów. Przestępstwa z użyciem przemocy, w tym porwania i morderstwa, są powszechne w całym kraju. Między kwietniem 2023 a lipcem 2025 roku badacze odnotowali 7269 incydentów związanych z bezpieczeństwem w Somalii, z największą liczbą w regionach Dolnej Shabelle, Benadir i Zatoki Perskiej. Ryzyko porwań jest bardzo wysokie we wszystkich regionach, w tym w Somalilandzie i Puntlandzie. Cudzoziemcy są postrzegani jako legalne cele zarówno przez grupy terrorystyczne, jak i organizacje przestępcze. Bojownicy Al-Shabaab kontrolują punkty kontrolne, egzekwują systemy podatkowe i utrzymują równoległe struktury zarządzania na dużych obszarach. Grupa liczy od 7000 do 12 000 członków i kontynuuje ataki pomimo trwających ofensyw rządowych. Nielegalne blokady drogowe prowadzone przez różne grupy zbrojne są powszechne i narażają podróżnych na grabieże, wymuszenia, nękanie i przemoc. Placówki medyczne mają bardzo ograniczone możliwości i często brakuje ich na obszarach wiejskich. Systemowi opieki zdrowotnej brakuje wystarczającej ilości leków, środków medycznych i specjalistów. Każda osoba wymagająca leczenia będzie musiała opuścić kraj, co jest kosztowne i trudne do zorganizowania. Pomoc konsularna ze strony rządów obcych państw jest bardzo ograniczona lub niedostępna.

Ekstremalna przemoc

Al-Szabab pozostaje głównym zagrożeniem dla ekstremalnej przemocy w Somalii. Grupa terrorystyczna przeprowadziła ataki z użyciem improwizowanych ładunków wybuchowych, zamachów samobójczych, ostrzału i zabójstw, które w 2024 roku spowodowały śmierć i obrażenia setek cywilów. 2 sierpnia 2024 roku grupa zaatakowała plażę Lido w Mogadiszu, zabijając ponad 50 cywilów i raniąc ponad 200. W marcu 2025 roku Al-Szabab próbowała zabić prezydenta, przeprowadzając zamach bombowy przy drodze, w wyniku którego zginęło 16 osób. W kwietniu 2025 roku przeprowadzono liczne ataki rakietowe na międzynarodowe lotnisko w Mogadiszu. Grupa często używa ładunków wybuchowych (IED) w pojazdach przeciwko siłom rządowym i celom cywilnym. Metody ataku obejmują ładunki wybuchowe w samochodach, zamachowców-samobójców, pojedynczych napastników i ostrzał rakietowy. Przemoc i ataki z użyciem ładunków wybuchowych mogą wystąpić w dowolnym miejscu w Somalii i o każdej porze bez ostrzeżenia. Państwo Islamskie w Somalii rozszerzyło swoją obecność w Puntlandzie, a liczba bojowników podwoiła się, osiągając od 600 do 700, z powodu napływu zagranicznych bojowników. Organizacja udowodniła swój globalny zasięg i stanowi rosnące zagrożenie. Konflikty klanowe również przyczyniają się do skrajnej przemocy, w wyniku której zginęło ponad 1200 osób między kwietniem 2023 a marcem 2025 roku, szczególnie w regionach Gedo, Bay i Mudug. Al-Szabab stosuje karę śmierci na kontrolowanych przez siebie obszarach, często po niesprawiedliwych procesach. Zarówno Al-Szabab, jak i siły rządowe dopuszczały się przemocy seksualnej wobec kobiet i dziewcząt.

NT1 gmina miejska

Napięcia polityczne w Somalii pozostają wysokie i rozdrobnione. Relacje między rządem federalnym a państwami członkowskimi są napięte, z poważnymi sporami dotyczącymi procedur przeglądu konstytucji, systemów wyborczych i dystrybucji zasobów. Protesty i demonstracje mają miejsce w całej Somalii i mogą przerodzić się w przemoc bez ostrzeżenia. W czerwcu 2023 roku w starciach między siłami bezpieczeństwa a zbrojnymi ugrupowaniami opozycyjnymi w stolicy Puntlandu, Garowe, zginęło co najmniej 26 osób w wyniku sporów o zmiany w systemie wyborczym. Napięcia między rządem federalnym a Jubalandem nasiliły się pod koniec 2024 roku, prowadząc do zbrojnych starć między siłami federalnymi a siłami regionalnymi. W lutym 2023 roku wybuchły walki między siłami bezpieczeństwa Somalilandu a wojskami powiązanymi z klanem Dhulbahante, w wyniku których przesiedlono ponad 150 000 osób. Konflikt wynika ze sporów o region Las Anod. Przemoc polityczna może wybuchać w miejscach publicznych, gdzie gromadzą się ludzie. Wybory zaplanowane na 2026 rok już wywołały spory polityczne i napięcia między rządem a ugrupowaniami opozycyjnymi. Sytuacja bezpieczeństwa pozostaje napięta, a przesiedlenia trwające do 2025 roku, pogłębiane przez rozbicie polityczne, ofensywy grup zbrojnych i wstrząsy klimatyczne, pogłębiają napięcia między Etiopią a Somalilandem. Napięcia między Etiopią a Somalią zaostrzyły się po podpisaniu memorandum o porozumieniu, jednak mediacje w grudniu 2024 roku doprowadziły do podpisania Deklaracji z Ankary, mającej na celu złagodzenie tych napięć.

Obszary, których należy unikać

Obszary najwyższego ryzyka obejmują regiony Dolnej Shabelle, Benadir i Zatoki, w których odnotowano najwięcej incydentów bezpieczeństwa w okresie od kwietnia 2023 r. do lipca 2025 r. Południowo-środkowa Somalia doświadcza najintensywniejszej aktywności terrorystycznej, a Al-Szabab utrzymuje ścisłą kontrolę nad obszarami wiejskimi w południowej części kraju. Mogadiszu, pomimo bycia stolicą, jest często celem ataków, w tym eksplozji ładunków wybuchowych, zamachów samobójczych i ataków rakietowych. Ostatnie ataki wymierzone były w plażę Lido, hotel Cairo w Beledweyne i restaurację Top Coffee. W regionie Środkowej Shabelle zaobserwowano znaczny wzrost konfliktu między Al-Szabab a somalijskimi siłami bezpieczeństwa. Regiony przygraniczne z Kenią i Etiopią niosą ze sobą wysokie ryzyko, w tym porwań i transgranicznej działalności bojowników. Granica lądowa z Kenią pozostaje zamknięta. Region Gedo doświadcza ciągłych konfliktów klanowych i napięć między siłami federalnymi a regionalnymi. Region Bari w Puntlandzie jest szczególnie niebezpieczny ze względu na zwiększoną obecność i działania Państwa Islamskiego w Somalii. Regiony Sanaag i Sool wzdłuż granicy Somalilandu i Puntlandu doświadczają konfliktów międzyklanowych. Obozy dla uchodźców i miejsca przesiedleń są przeludnione i borykają się z brakiem bezpieczeństwa żywnościowego i zdrowotnego, co prowadzi do wzrostu przestępczości. Na obszarach kontrolowanych przez Al-Szabab obowiązuje surowe prawo szariatu i surowe kary. Kompleks międzynarodowego lotniska w Mogadiszu pozostaje celem ataków moździerzowych, rakietowych i z broni ręcznej. Wody przybrzeżne i Zatoka Adeńska stwarzają zagrożenie piractwem, a piraci atakują statki nawet 1000 mil morskich od brzegu.