Śpiączka (Typ 1) (Trypanosomatoza afrykańska typu gambiense)
Co jest
Ludzka trypanosomatoza, znana również jako śpiączka afrykańska, jest chorobą pasożytniczą nabytą przez ukąszenie zarażonej muchy tse-tse. Te specyficzne pasożyty należą do rodzaju Trypanosoma.
Istnieją dwie formy ludzkiej trypanosomatozy afrykańskiej, w zależności od zaangażowanego pasożyta:
- Trypanosoma brucei gambiense: Pasożyt ten występuje w zachodniej i środkowej Afryce i jest odpowiedzialny za ponad 90 procent zgłoszonych przypadków śpiączki. Powoduje przewlekłą infekcję, w której główne objawy mogą nie pojawiać się przez miesiące, a nawet lata. Kiedy pojawiają się objawy, pacjent często znajduje się już w zaawansowanym stadium choroby.
- Trypanosoma brucei rhodesiense: Pasożyt ten występuje we wschodniej i południowej Afryce i powoduje ostrą infekcję. Objawy są zwykle widoczne już po kilku miesiącach lub tygodniach i rozwijają się szybko po zaatakowaniu przez pasożyta ośrodkowego układu nerwowego.
Inna forma trypanosomatozy jest znana jako amerykańska trypanosomatoza lub choroba Chagasa i występuje w wielu krajach Ameryki Środkowej i Południowej. Zaangażowany pasożyt to inny gatunek niż ten, który powoduje afrykańską postać choroby.
Jak zdobyć Śpiączka (Typ 1) (Trypanosomatoza afrykańska typu gambiense)?
Trypanosomatoza afrykańska jest nabywana przez ukąszenia much tse-tse występujących w Afryce Subsaharyjskiej. Tylko niektóre gatunki much tse-tse mogą przenosić chorobę po tym, jak zaraziły się one od ludzi lub zwierząt będących nosicielami ludzkich pasożytów chorobowych. Ludzie żyjący na obszarach wiejskich są często najbardziej narażeni na ukąszenie muchy tse-tse, a najbardziej narażeni są zazwyczaj rolnicy, myśliwi i rybacy. Muchy tsetse występują głównie w roślinności nad rzekami i jeziorami, w lasach galeryjnych oraz na rozległych obszarach zalesionych sawann. Różne gatunki much tsetse żyją w różnych siedliskach, ale nie wszystkie muchy tsetse są zakażone pasożytami. W związku z tym na wielu obszarach mogą występować muchy tse-tse, ale śpiączka zazwyczaj nie występuje na tych obszarach”.
Podatność i opór
Każdy jest podatny na afrykańską śpiączkę.
Jakie są objawy?
Napady gorączki, bóle głowy, bóle stawów i swędzenie są charakterystycznymi objawami początkowej fazy śpiączki afrykańskiej. Bolesne zapalenie może również wystąpić w miejscu ukąszenia muchy tse-tse. W drugim etapie pasożyt atakuje centralny układ nerwowy, powodując splątanie, zaburzenia czucia, słabą koordynację i zaburzenia cyklu snu, co nadaje chorobie swoją potoczną nazwę. Bez odpowiedniego leczenia śpiączka afrykańska jest śmiertelna.
Środki zapobiegawcze
Obecnie nie ma dostępnej szczepionki zapobiegającej śpiączce. Muchy Tsetse nie są podatne na działanie środków odstraszających owady i mogą przegryźć lekką odzież. Obszary Afryki z dużą inwazją much tse-tse są zwykle rozmieszczane sporadycznie i są zwykle dobrze znane lokalnym mieszkańcom. Unikanie takich obszarów jest najlepszym sposobem ochrony przed śpiączką. Muchy Tsetse przyciągają ruch i ciemne, kontrastowe kolory. Podróżni odwiedzający obszary z muchami tse-tse powinni nosić odzież do nadgarstków i kostek, wykonaną z tkaniny o średniej gramaturze w neutralnych kolorach, które wtapiają się w otoczenie.
Leczenie
Podróżni, którzy doznają ukąszeń muchy tse-tse i zachorują na wysoką gorączkę lub inne objawy śpiączki afrykańskiej, powinni natychmiast zwrócić się o pomoc medyczną. Infekcję można zwykle wyleczyć, stosując odpowiednią terapię przeciwtrypanosomalną.
Rodzaj potrzebnego leczenia zależy od stadium choroby. Im wcześniejsza identyfikacja choroby, tym lepsza perspektywa wyleczenia. Leki stosowane w pierwszym etapie są mniej toksyczne, łatwiejsze do podania i skuteczniejsze niż leki potrzebne w drugim etapie.
Leki
Gdzie to często występuje?
Pasożyt ten występuje tylko na terenach wiejskich zachodniej i środkowej Afryki.
